GEOGRAFIA ZBRODNI

Po okresie Zaborów i odzyskaniu niepodległości nasze Państwo po raz kolejny w 1939 roku zostało zaatakowane przez sąsiadów, którzy wcześniej uzgodnili zarówno podział terytorium Polski jak również planowe działania zmierzające do zniewolenia Narodu i eksterminację wszystkich Polaków, którzy mogliby stawiać czynny opór najeźdźcom i podejmować działania odbudowy Państwa Polskiego.

Działania Związku Radzieckiego, który nigdy zgodnie z prawem międzynarodowym nie wypowiedział Polsce wojny były jawną agresją na kraj pozostający w stanie wojny z III Rzeszą.

W ramach działań mających na celu eksterminację polskich elit najściślejsze kierownictwo ZSRR zadecydowało zarówno o zesłaniu na Syberię ponad 100 tysięcy osób oraz na wymordowaniu ponad 21 tysięcy polskich żołnierzy i oficerów, którzy byli jeńcami wojennymi. Wyjątkowo barbarzyńskie działania NKWD polegające na planowym transportowaniu jeńców, zabijaniu ich w większości strzałem w głowę i następnie potajemne grzebanie ofiar w zbiorowych grobach, które maskowano jest niewątpliwie jedną z najokrutniejszych zbrodni wojennych, zbrodnią przeciwko ludzkości i zbrodnią ludobójstwa. Tragicznym jest również fakt, że metody te NKWD stosowało również przez całe lata mordując w ten sposób dziesiątki tysięcy własnych obywateli. W wielu miejscach groby polskich żołnierzy sąsiadują z grobami tysięcy innych ofiar mordowanych przez NKWD.

Kiedy po 50 latach od Zbrodni Katyńskie władze ZSRR 13 kwietnia 1990 roku po raz pierwszy oficjalnie przyznały, że zbrodni dokonało NKWD na polecenie Stalina i ścisłego kierownictwa ZSRR można było wreszcie zarówno mówić i dokumentować prawdę o tym wydarzeniu jak również godnie upamiętnić miejsca gdzie spoczywają wszystkie ofiary. Dzień 13 kwietnia jest do dziś Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Historycznym momentem było również złożenie w 1993 roku przez prezydenta Rosji Borysa Jelcyna kwiatów pod Krzyżem Katyńskim na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach i wypowiedzenie słowa: „Wybaczcie”.

Zbrodni Katyńskiej przez lata towarzyszyło również „Kłamstwo Katyńskie”. Rząd Polski na uchodźstwie bezskutecznie próbował uzyskać informacje o losach polskich żołnierzy wziętych do niewoli przez wojska ZSRR. Stalin, który doskonale wiedział o zbrodni, gdyż sam ją zatwierdził, w 1941 roku w rozmowie z generałem Sikorskim udzielał kłamliwych odpowiedzi zaznaczając, że władze ZSRR nic nie wiedzą o ich losie. Po odkryciu przez Niemców masowych mogił i podaniu tej informacji do publicznej wiadomości władze ZSRR zaprzeczyły faktom i podjęły próbę przerzucenia odpowiedzialności za zbrodnie na Niemcy hitlerowskie. Po zwróceniu się rządu polskiego do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża z prośbą o ustalenie prawdy ZSRR zerwało stosunki dyplomatyczne z Rządem RP na uchodźstwie określając działania te w artykule w oficjalnym dzienniku „Prawda” Polscy wspólnicy Hitlera.

Po ponownym zajęciu terenów Smoleńszczyzny przez wojska ZSRR utworzono specjalną ekipę NKWD, która w ramach „zabezpieczania” miejsca zbrodni umieszczała w grobach sfałszowane dokumenty, przygotowywała fałszywych świadków, a niewygodnych likwidowała. Następnie uchwałą Biura Politycznego KPZR (tego samego, które wcześniej zatwierdziło wykonanie masowych egzekucji) powołano specjalną komisję mającą „ustalić okoliczności zbrodni”. Oczywiście komisja potwierdziła, iż za zbrodnię odpowiadają Niemcy.

Ta wersja wydarzeń obowiązywała przez następne 50 lat. W 1969 roku, w epoce Leonida Breżniewa, główny pomnik wojenny na Białorusi upamiętniający ofiary zbrodni nazistowskich został zbudowany przez władze radzieckie w niewielkiej wiosce o nazwie Chatyń. Według historyków wieś tę wybrano celowo, w celach dezinformacyjnych, ze względu na podobieństwo jej nazwy do Katynia, co miało także wiązać zbrodnię katyńską z Niemcami. Do Chatynia zapraszano wielu gości zagranicznych, w tym Richarda Nixona, Urho Kekkonena, Fidela Castro, Rajiva Gandhiego, Jasera Arafata i Jiang Zemina. W latach 70-tych w Katyniu utworzono zespół upamiętniających pomników, na których umieszczono po polsku i rosyjsku fałszywy napis: Ofiarom faszyzmu – oficerom polskim rozstrzelanym przez hitlerowców w 1941 roku.

Władze ZSRR nie poprzestały jednak tylko na tworzeniu korzystnej dla niej „oficjalnej wersji wydarzeń”. Wszelkie próby wskazania prawdziwych autorów zbrodni spotykały się z natychmiastową i gwałtowną reakcją dyplomacji sowieckiej wyrażającej oficjalne protesty dyplomatyczne, w których zaznaczano, że takie działania są w ich ocenie działaniami wrogimi skierowanymi przeciwko ZSRR. Niestety kraje takie jak Wielka Brytania czy USA przez wiele lat wolały nie poruszać tematu Katynia.

Do dziś nie są znane wszystkie archiwalne materiały w Wielkiej Brytanii, które pozwoliłyby ustalić, kiedy przywódcy tego kraju, sojusznika Polski, w którym miał siedzibę Rząd polski na uchodźstwie, poznali prawdę o zbrodni i jakie w związku z tym zdecydowali się podjąć działania. W czasie wojny Stany Zjednoczone również nie chciały dopuścić do rozpadu koalicji z udziałem ZSRR, przez kilka lat podtrzymywały tezy radzieckie i tuszowały przypadki prób ujawnienia prawdy. Trudno ocenić, czemu w okresie powojenny wiele krajów nadal ulegając presji ZSRR decydowały się uznać, że w sprawie Zabroni Katyńskiej należy milczeć. Nawet, kiedy w 1952 r. Kongres Stanów Zjednoczonych powołał na wnioski Polonii Amerykańskiej Specjalną Komisję Śledczą do Zbadania Zbrodni Katyńskiej, która w opublikowanym raporcie za winnych zbrodni uznała Sowietów i wezwała społeczność międzynarodową do powołania międzynarodowego trybunału dla osądzenia tej zbrodni, nie podjęto szerszych działań.

W PRL temat Zbrodni Katyńskiej pozostawał zawsze zgodny z „oficjalną wersją ZSRR” lub był, co zdarzało się częściej, pod działaniami cenzury po prostu pomijany. Kłamstwu Katyńskiemu przeciwdziałali Polacy zamieszkali za granicami Polski w tym przede wszystkim polscy żołnierze osiedli w wielu krajach. Stowarzyszenie Polskich Kombatantów oraz wiele innych organizacji przez 50 lat podtrzymywało pamięć o poległych jak również poprzez wznoszenie pomników oraz tablic pamiątkowych działało, aby świat nie zapomniał o tej okrutnej zbrodni i aby prawda o niej i o tych, którzy za nią odpowiadali została ujawniona. Te działania pragniemy Państwu przybliżyć na tej stronie.

Zbrodnia Katyńska poza znaczeniem historycznym jest również w sposób tragiczny połączona z najnowszą historią Polski. Dnia 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem zginęła cała polska delegacja udająca się na uroczystości związane z obchodami 70 rocznicy zbrodni katyńskiej. Zginęło w niej 96 osób, wśród nich: prezydent RP Lech Kaczyński z małżonką Marią Kaczyńską, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, grupa osiemnastu parlamentarzystów, dowódcy wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych RP, pracownicy Kancelarii Prezydenta, szefowie instytucji państwowych, duchowni, przedstawiciele ministerstw, organizacji kombatanckich i społecznych oraz osoby towarzyszące, stanowiący delegację polską.